Gravelijk handvest
In 1357 wordt door de autoriteiten toestemming gegeven om over de Crommen IJ een dam aan te leggen met de noodzakelijke schutsluizen.
Bron: Kennemer handvesten 1652 – Generale Privilegien Ende Hantvesten Van Kennemer-landt ende Kennemer-ghevolgh. Midtsgaders: Particuliere Voor-rechten, Octroyen, ge-appostilleerde Requesten, geapprobeerde Keuren, Rechten, Costumen ende Usantien. Als mede Korte Beschrijvinghe van de Dorpen ende Ghehuchten van den voorschreven Lande In ’s Gravenhage, By Ian Verhoeve, Boeck-verkooper op de Zael, 1652 (’t Haerlem, Ghedruckt by Thomas Fonteyn, Anno 1652)
Deel II: Crommenye: aanleg Nieuwendamme bij de Crommenyer-dam (1357)
Hertoge Willems Hantveste.
Wie, ende hoe men die bedichtinghe van den Nieuwen damme, beschouwen sal.
Willem, Hertoghe van Beyeren, Grave van Henegouwen, van Hollandt, van Zeelandt, ende Heere van Vrieslandt, maken kondt allen luyden: Dat wy ghegeven ende geoorloft hebben onsen goeden luyden ghemeenlijck, die onder de Crommenyer-damme ghelandt zijn, zijn sy bedijckt met Somer-dijcken oft onbedijckt, ten waer oft sy bedijckt hadden gheweest, voor ons Heeren ende oude Vaders tijde, Graven van Hollandt, die tot valeur zijn gherustet, daer Godt die Ziele af hebben moet, ende sy des Brieven hadden van onsen Heere voorschreven,
die Crommenye over te dijcken. Ende die Dijck sal legghen tusschen den Adderen-bosch, ende dat West-eynde van ’t Delf-rack, daer ’t den Heemraets goet dunckt. Ende dien Dijck sullen sy moghen langen ende korten, als ’t hun goedt ende oirbaer dunckt: Ende daer in te legghen Sluysen, ende te maecken Spoeyen ende Hoofden, nae haer-luyder goedtduncken. Ende die te verlegghen ende veranderen, ende te vernieuwen tot alle tijden, soo wanneer ’t hen oirbaer sal duncken te wesen, buyten ons versoecken, oft verbeurnisse jeghens ons. Ende desen Dijck, Sluysen ende Spoeyen, ende Hoofden, sal schouwen die Schout van Aeckersloot,
die nu es oft naemaels wesen sal, met die drie Heemraden van Aeckersloot, mit eenen Heemraet van Uitgeest, met eenen van Wormer, ende met twee Heemraets van Graft: op die boete, d’eerste Schouwe van twaelf penninghen goets geldts, ende ter ander Schouwe, op twee Schellinghen; ende waer ’t ter derder Schouwe niet volmaeckt, soo sal de Schout voorschreven, onse gelt in-legghen, ende daer sullen wy de helft meer, voor-op boeten.
Voorts soo wat de Heemraets daer op Keuren of wijsen; dat sal recht zijn; Van des, dat den Dijck ende die spoeyen, ende den Hoofden roert, of toe-behooren sal. Ende daer en sullen wij of onse naekomenlingen niet tegens segghen, nogh gheen man. Ende wy setten hem een hooft-schouwe tot St. Geertruyden-dage, ende tot St.Lamberts-dage: alle jaer te houden. Ende dese Heemraden sullen Kiesen die Schepenen tot elcken Ambacht voorsz. ende sullen ghe-eedt werden van den Schout, die de Schouwe bewaert.
Voort, sullen wy de Luyden van den Zee-vanck, doen maecken ende houden, dat Zuydt-ende van den Keucken-dijck, gelijck die Noordt-zijde: alsoo als die brieven dat begrijpen, die onsen goeden luyden van Aeckersloot, van Schermer ende anders haer even-knie daer af hebben.
Voorts, sullen onse goede Luyden voorsz. maken mogen, Sluysen in Schaerdam, soo veel sy willen, ende die leggen, ende te verlegghen; alsoo dick, alst die Heemraets goedt dunckt, ende te beschouwen alst voorsz. is. Ende wy sullen onse goede Luyden voorseydt, mit anders gheen Dijck belasten, noch belasten laten, dan sy nu hebben………….
Voor meer informatie over dit ‘hantvest’ raadpleeg dan de site van Dé Wintersteijn uit Assendelft.